Tổng quan về nước Đức - Bundesrepublik Deutschland

1 Thông tin chung về nước Đức

• Nước Đức: Tên chính thức là Cộng hòa Liên bang Đức (tiếng Đức: Bundesrepublik Deutschland)
• Thủ đô: Berlin
• Các thành phố lớn ở Đức: Berlin, Hamburg, München, Cologne, Frankfurt, Dortmund, Essen, Stuttgart và Düsseldorf
• Quốc kỳ: Cờ có 3 sọc ngang với 3 màu: đen, đỏ, vàng
• Vị trí địa lý: Trung Âu, có chung đường biên giới với các nước Đan Mạch, Ba Lan, Cộng hoà Czech, Áo, Pháp, Luxembourg, Bỉ và Hà Lan
• Diện tích: 357.021 km2
• Khí hậu: Vùng khí hậu đại dương/lục địa ôn hoà với thời tiết thường xuyên thay đổi và chủ yếu là gió Tây. Có các mùa xuân, hạ, thu, đông, rất khác nhau về nhiệt độ và mức độ mưa mù, tuyết sương.
• Ngôn ngữ: Tiếng Đức (Hochdeutsch)

2 Vị trí địa lý

Nằm giữa vùng đồng bằng được hình thành từ thời kỳ băng hà (Ice Age) ở phía bắc và dãy núi cao Alpen (An-pờ) ở phía nam là một vùng rừng núi với độ cao trung bình trải rộng ở miền trung.

Nơi thấp nhất nước Đức là Neuendorf-Sachsenbande ở Wilstermarsch với 3,54 m dưới mực nước biển. Ngọn núi cao nhất là Zugspitze với độ cao 2.962 m.

Những sông chính là Rhein, Donau, Elbe, Weser và Oder. Điều kiện khí hậu khắc nghiệt giống như hạn hán, gió xoáy, bão, thời tiết băng giá hay nóng bức thường ít xảy ra ở đây vì nước Đức thuộc vào khu vực khí hậu ôn đới. Động đất với hậu quả nghiêm trọng cũng chưa hề có, nếu có cũng chỉ ở mức độ không đáng kể.

Diện tích nước Đức chỉ lớn hơn nước láng giềng Ba Lan một chút, nhưng dân số lại nhiều hơn gấp đôi. Trong số đó 68 triệu là người Đức, còn lại 15 triệu là người nước ngoài hay có nguồn gốc từ các nước khác. Khoảng 75 triệu người có quốc tịch Đức, một số ít trong số đó còn có thêm quốc tịch nước khác bên cạnh quốc tịch Đức. Khoảng 7,5 triệu người là người nước ngoài.

3 Kinh tế

Đức vốn không có nhiều tài nguyên thiên nhiên, cho nên nền kinh tế của nước này chủ yếu tập trung vào ngành công nghiệp và dịch vụ. Phần lớn diện tích nước Đức được dùng cho nông nghiệp, nhưng chỉ có 2% - 3% dân số Đức làm việc trong ngành này. Với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hơn 2.271 tỉ Euro, Đức là nước công nghiệp với nền kinh tế quốc gia lớn thứ 3 thế giới. Đức có vai trò dẫn dắt kinh tế của khối Liên minh châu Âu, cũng như có sức ảnh hưởng lớn nền kinh tế của thế giới.

Công nghiệp:

Đức có thế mạnh trong các ngành công nghiệp chủ yếu như: Chế tạo máy, thiết bị công nghiệp, hóa chất, kỹ thuật điện tử và đặc biệt là chế tạo xe hơi.  Một số các công ty lớn tầm cỡ thế giới như SAP, BASF, Mercedes, Bosch.

Nông nghiệp:

Tỉ lệ người dân Đức làm trong lĩnh vực nông nhiệp chiếm khoảng 3% dân số.  Nông nghiệp tập trung chủ yếu là lúa mì, ngũ cốc, chăn nuôi gia cầm. Các sản phẩm nông nghiệp chế biến từ sữa và thịt cũng rất nổi tiếng thế giới.

4 Hệ thống giáo dục

Đức là một quốc gia có nền giáo dục được đánh giá cao và được xếp bậc nhất châu Âu.Trong danh sách các trường top 400 và top 700 thế giới, số lượng các trường ở Đức rất lớn, chỉ đứng sau Hoa Kỳ và UK.

Du học tại Đức, du học sinh được miễn học phí như tất cả các sinh viên khác trên lãnh thổ Đức, hiện tại càng ngày càng có nhiều khóa master bằng tiếng Anh tại các trường ở Đức. Đây là một biện pháp để quốc tế hóa nền giáo dục Đức.

Môi trường đại học tại Đức rất được ưa chuộng với các ngành học đại học quốc tế cấp chứng chỉ Bachelor và Master, các ngành học hoàn toàn bằng tiếng Anh, hệ thống đánh giá thành tích học tập cho phép tích lũy hoặc chuyển đổi tín chỉ và kết quả học tập.

Đức đang ngày càng trở thành quốc gia thu hút sinh viên quốc tế tới học tập, đặc biệt là học sinh sinh viên Việt Nam. Các ngành học khá đa dạng từ khoa học ngôn ngữ, khoa học truyền thông và văn hóa, luật, kinh tế, xã hội học cho đến nghệ thuật, âm nhạc, điện ảnh, thiết kế cho đến y học, nông nghiệp, lâm nghiệp, quản lý tài chính và dinh dưỡng học.

Đức rất mạnh về mảng kỹ thuật, không những thế ngành kinh tế và tài chính cũng đứng trong top đầu thế giới. Đức được xếp thứ tư trên thế giới. Các ngành nổi tiếng là ngành kỹ thuật như chế tạo máy, công nghệ thông tin, các nghành về kinh tế như tài chính ngân hàng và quản trị doanh nghiệp. Riêng trong ngành khoa học tự nhiên và kỹ thuật, các trường đại học tổng hợp định hướng mạnh mẽ đến các ngành kỹ thuật đã liên kết lại thành nhóm TU9. Đây là nhóm trường nghiên cứu hàng đầu của Đức có các ngành đào tạo về toán học, tin học, khoa học tự nhiên và kỹ thuật.

5 Chính trị

Thủ đô và trụ sở chính phủ của cộng hòa liên bang Đức là Berlin. Theo điều luật 20, hiến pháp Đức thì cộng hòa liên bang Đức là một đất nước dân chủ, xã hội và hợp kiến. Nước Đức có tất cả 16 bang, một số bang được hình thành bởi nhiều khu hành chính khác nhau. Đất nước được cai quản theo hiến pháp (Grundgesetz). Trong khi nguyên thủ quốc gia là tổng thống với nhiệm vụ đại diện cho đất nước, thì thủ tướng là người điều hành đất nước. Thủ tướng là người có quyền quyết định đường lối lãnh đạo chính trị.

Bộ máy chính trị của Đức được chia ra làm hai cấp: Cấp liên bang, đại diện cho quốc gia về mặt đối ngoại, và cấp tiểu bang của từng bang một. Mỗi cấp đều có một bộ máy hành chính riêng: hành pháp (executive), lập pháp (legislative) và tư pháp (judicial).

Các điều luật của liên bang được ban hành bởi quốc hội liên bang (Bundestag) cùng với hội đồng quốc gia liên bang (Bundesrat). Trong trường hợp 2/3 đa số của cả hai cơ quan này đều chấp thuận, hiến pháp mới được phép được thay đổi. Các điều luật ở cấp tiểu bang đều do quốc hội tiểu bang (Landestag) quyết định.

Trong khi bộ máy hành pháp cấp liên bang được hình thành bởi chính phủ liên bang dưới sự lãnh đạo của thủ tướng, thì các thứ trưởng có quyền ban hành sắc lệnh ở cấp tiểu bang. Các cơ quan hành chính ở cấp liên bang và tiểu bang được điều hành bởi các bộ trưởng.

Toàn án hiến pháp liên bang có nhiệm vụ theo dõi và đánh giá việc tuân thủ hiến pháp của các cơ quan nhà nước khác. Tòa án tối cao của liên bang Đức nằm tại Karlsruhe. Phần lớn các vụ việc đều do các tòa án tiểu bang quyết định, tòa án hiến pháp liên bang chỉ là nơi cuối cùng kiểm tra và xem xét lại các quyết định của các tòa án tiểu bang. 

6 Văn hóa

Đức nổi tiếng là đất nước của các nhà thơ và các nhà triết học (Land der Dichter und Denker). Nơi đây là quê hương của nhiều tác giả nổi tiếng như:

• Các nhà soạn nhạc nổi tiếng: Ludwig van Beethoven, Johann Sebastian Bach, Johannes Brahms, Clara Schumann, Robert Schumann, Richard Wagner;
• Các nhà thơ: Johann Wolfgang von Goethe, Friedrich Schiller hay Heinrich Heine, các nhà triết học Gottfried Leibniz, Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Marx, Friedrich Engels, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche và Martin Heidegger;
• Các nhà văn: Hermann Hesse, Thomas Mann, Heinrich Böll hay Günter Grass; các nhà khoa học lừng danh như Johannes Kepler, Ernst Haeckel, Albert Einstein, Max Born, Max Planck, Werner Karl Heisenberg, Gustav Hertz, Heinrich Rudolf Hertz và Robert Wilhelm Bunsen;
• Các nhà phát minh, sáng chế: Johannes Gutenberg, Nikolaus August Otto, Werner von Siemens, Wernher von Braun, Carl Ferdinand Braun, Gottlieb Daimler, Carl Friedrich Benz, Rudolf Diesel và Carl von Linde.

Tiếng Đức đã từng một thời là ngôn ngữ chung ở trung tâm châu Âu, Bắc Âu và Đông Âu. Ngày nay tiếng Đức là một trong những ngôn ngữ được dạy nhiều nhất trên thế giới, và là ngoại ngữ được yêu chuộng thứ hai sau tiếng Anh ở châu Âu. Có rất nhiều nhân vật lịch sử nổi tiếng, mặc dù không phải là công dân Đức, nhưng vẫn được coi là người Đức bởi sự hiểu biết sâu sắc về nền văn hòa Đức của họ giống như Wolfgang Amadeus Mozart, Franz Kafka và Stefan Zweig.

7 Tôn giáo

Hai tôn giáo chính ở Đức là đạo Cơ Đốc và đạo Do Thái. Hồi giáo chỉ mới xuất hiện và lan rộng ở Đức sau chiến tranh thế giới lần thứ hai.

Phần lớn đân số Đức theo đạo Cơ Đốc: 32,0% theo đạo Tin Lành (Bắc và Đông Đức), 31,7% theo đạo thiên chúa La Mã (Tây và Nam Đức), 1,14% theo đạo Cơ Đốc chính thống. Khoảng 27% người Đức không theo tôn giáo nào cả, phần lớn trong số họ sống ở miền Bắc, nhất là những vùng thuộc về Đông Đức cũ. Số còn lại theo các đạo khác.

8 Giao thông

Từ giữa thế kỷ 20 hệ thống giao thông đường bộ của Đức đã thay thế hệ thống giao thông đường sắt chiếm vị trí quan trọng nhất. Đức là một trong những nước có mạng lưới giao thông dày nhất thế giới, bao gồm 11.980 km đường cao tốc và 41.386 km đường liên tỉnh.

Cùng với sự tư nhân hóa năm 1993, hệ thống đường sắt dần dần bị thu nhỏ và hạn chế lại, trong khi hệ thống giao thông hàng không ngày càng phát triển. Sân bay Frankfurt am Main hiện tại là sân bay lớn nhất ở Đức. Mặc dù giao thông đường bộ và hàng không gây ra nhiều ô nhiễm môi trường, Đức vẫn không ngừng đầu tư và mở rộng hai hệ thống này, thay vì tập trung vào sử dụng hệ thống đường sắt vốn có một số ưu thế.

Hệ thống giao thông đường thủy cũng có một vị trí rất quan trọng đối với một nuớc có nền ngoại thương phát triển như Đức.

9 Thể thao

Môn thể thao được yêu thích nhất ở Đức là bóng đá. Giải bóng đá thế giới năm 2006 được tổ chức tại Đức. Câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng nhất của Đức là đội FC Bayern München (tiếng Anh: Bayern Munich) ở tiểu bang Bayern (tiếng Anh: Bavaria). Ngoài bóng đá ra thì môn thể thao được khán giả truyền hình xem nhiều nhất là môn đua xe Công thức 1 (Formula One).

Trong thời gian gần đây, bóng rổ ngày càng được yêu chuộng nhiều hơn trong lớp trẻ, tuy nhiên số lượng khán giả theo dõi môn này trên truyền hình vẫn kém xa môn đua xe. Ngoài ra môn bóng ném và khúc côn cầu trên băng cũng được nhiều người yêu thích.

10 Ẩm thực

Ẩm thực ở Đức rất đa dạng và thay đổi tùy theo vùng. Ẩm thực Đức nổi tiếng trước tiên là các món ăn "nặng" như giò heo luộc với bắp cải ngâm chua (Sauerkraut). Ở phía Nam người ta còn dùng nhiều mì sợi các loại. Các món ăn đặc sản còn có xúc xích trắng (Weißwurst) ở Bayern hay bao tử heo (Saumagen) ở vùng Pfalz. Ngoài ra người Đức rất yêu thích bia (cũng khác nhau tùy theo vùng) và rượu vang. Vì theo điều kiện khí hậu nên trồng và uống rượu vang phổ biến ở phía Tây và Nam của Đức nhiều hơn là ở phía Bắc và Đông.